באריכט פון געהויבענע ימי "פורים המשולש אין טאהש" בצל הקודש (ח"א)
גאר לעכטיגע און דערהויבענע יום טוב "פורים המשולש" איז אריבער אויף די חסידים ואנשי מעשה וועלכע האבן זוכה געווען זיך מסתופף צו זיין בקרית מלך רב בצילא דמהימנותא קדישא פון רבינו שליט"א, און מיטגעהאלטן א ספעציעלע פרייליכע יום טוב פורים, מיט א רייע געהויבענע טישן מלא געגועים והתעוררות, תפלה תשובה ושמחה, וועלכע וועט זיכער בלייבן איינגעקריצט אין די הערצער פאר גאר לאנג, און עס מיטנעמען אויפן גאנצע יאר.
דאנערשטאג פארנאכטס איז דער רבי אריינגעקומען אין ביהמ"ד הגדול צו תפילת מנחה, ווען צום עמוד איז צוגעגאנגען הר"ר אהרן אלעזר סג"ל יונגרייז הי"ו. ביים ליינען האבן עולה געווען כהן כ"ק אדמו"ר מ'ספינקא שליט"א, לוי הרה"ג ר' נחמי' צבי חיים סג"ל קרויס שליט"א, שלישי מוה"ר שמואל מאיר קרויס הי"ו. הגבה מוה"ר יעקב אליעזר צוויבל הי"ו, גלילה הב' בן מוה"ר שמואל נתן קרויס הי"ו.
ביים זמן ר"ת האט דער רבי צוגעשיקט צום עמוד לתפילת מעריב הרה"ח ר' מרדכי מאיר הכהן לאנדאוי הי"ו פון וומסב"ג, לרגל די יארצייט פון אמו ע"ה.
נאך מעריב איז דער רבי ארויף אויפן באלעמער, מ'האט גולל געווען די מגילה כאיגרת, און דער רבי האט געזאגט די לשם יחוד און פארגעזאגט די ברכות בקול רם, דערנאך האט דער רבי אנגעפאנגען ליינען די מגילה מיט א נעימות ובלהבת אש, ווען די פיל געפאקטער בית המדרש האלט מיט די קריאת המגילה, נאך 'וחמת המלך שככה' האט דער ציבור געזינגען די באקאנטע פרייליכע ניגון כנהוג, נאך א דריי-פערטל שעה האט מען געענדיגט די מגילה, און דער רבי מיטן ציבור האבן געמאכט די ברכה הרב את רבנו, און געזאגט אשר הניא און שושנת יעקב, דערנאך האט מען ממשיך געווען ואתה קדוש און עלינו.
נאך מעריב איז געווארן גאר א פרייליכע שטימונג אין היכל הבית המדרש ווען די מקהלות המנגנים האבן אנגעפאנגען פרייליכע ניגוני פורים בשירה ובזמרה, און דער גאנצער ציבור איז אריבער א לענגערע צייט וואונטשן פארן רבי'ן א פרייליכן פורים, און דער רבי האט צוריקגעוואונטשן פאר יעדעם בצהלת פנים.
*
צום באשטימטן זמן איז דער רבי אריינגעקומען צום שלחן הטהור וועלכער איז פארריבער גאר דערהויבן, דער רבי האט געצינדן ליכט און זיך געוואשן צום סעודה, ווען די מקהלות המנגנים האבן אנגעפירט מיט לעבעדיגע שירה וזמרה. במשכ'ן טיש האט דער רבי זיך עטליכע מאל אויפגעשטעלט טאנצן, וחסידים ברינה יגילו בריקודין עלאין של שמחה והתרוממות הנפש.
פארן בענטשן האט מען געזינגען שושנת יעקב, מיט ברהמ"ז על הכוס האט דער רבי מכבד געווען הרה"ג ר' אברהם שלמה פאפלאנאש שליט"א, מגיד שיעור בקריתינו הק', שיר המעלות הב' אלימלך סג"ל ראטמאן ני"ו.
דערנאך האט דער עולם ארויסבאגלייט דעם רבי'ן בשירה ובזמרה, און אויפן וועג ארויס האט דער רבי געוואונטשן פאר יעדעם א גוטן פורים.
עש"ק פר' כי תשא – יום הפורים
ביום הפורים אינדערפרי איז דער רבי אריינגעקומען בהיכל הכוללים צו תפילת שחרית, דער רבי האט מקיים געווען מצות מחצית השקל כמנהג רבינו הקדוש זי"ע.
דער רבי האט געלייגט טלית ותפילין, און געזאגט ברכות פארן עמוד. צום עמוד צו תפילת שחרית האט דער רבי מכבד געווען הרה"ח ר' מאיר מרדכי לאנדאוי הי"ו פון וויליאמסבורג.
ביים ליינען זענען נתכבד געווארן מיט די עליות, כהן הרה"ח ר' מרדכי מאיר לאנדאוי הי"ו, לוי הגאון הגדול הדומ"ץ שליט"א, שלישי הרה"ג ר' חיים ברוך יודא לייפער שליט"א, הגבה הרה"ח ר' נפתלי נחמי' ראטטענבערג הי"ו, גלילה מוה"ר זיידא ישראל חיים ארי' סג"ל קרויס הי"ו פון מאנסי.
נאך א קורצע הפסקה האט מען אויסגערופן אז מ'זאל אינזין האבן יוצא צו זיין מיט די ברכת שהחיינו אויך די אנדערע מצות היום, דער רבי האט פארגעזאגט די ברכות צו די מגילה, און כמעשהו בראשונה פארגעליינט די מגילה מיט א נעימות, אין די מגילה פון רבינו הקדוש זי"ע.
נאכן דאווענען האט דער רבי מקיים געווען מצות מתנות לאביונים, און אזוי אויך מצות משלוח מנות דורך א שליח, און אנשי שלומינו זענען אריבער לברך ולהתברך ביי רבינו שליט"א און געבן משלוח מנות פאר העכער צוויי שעה.
*
בעיצומו של יום הפורים זענען זיך הונדערטער תינוקות של בית רבן צוזאמגעקומען אין היכל הבית המדרש דת"ת אין קריתינו הק', צום חברת תהלים מרדכי ואסתר, די צאן קדשים האבן פאר איבער א שעה צייט אינאיינעם געזאגט מזמורי תהלים, און אויך עטליכע מאל קאפיטל כ"ב, די היכל הבית המדרש איז געווען געפאקט עד אפס מקום פון די טייערע קינדערלעך וואס האבן צוזאמען איינגעריסן נפשי בשאלתי ועמי בבקשתי, צו פועלן אלעס גוט'ס אין אזא הייליגע טאג וואס כל הפושט יד נותנים לו.
די חברת תהלים ווערט שוין אנגעפירט פאר לאנגע יארן דורך הרב ר' אברהם לייב ראזענבוים הי"ו, וועלכער האט געטיילט פורים געלט אמעריקאנע דאללער'ס און משלוח מנות פאר אלע קינדער, אזוי אויך איז פארגעקומען עטליכע גאר ווערדפולע גורלות און טייערע מתנות.
*
במשך דעם גאנצן יום טוב פורים האט געשפילט גאר לעבעדיגע און פרייליכע מוזיק בחוצות וברחובות העיר צוגעשטעלט דורך העסקן הנמרץ מוה"ר יצחק אייזק ווייס הי"ו, ליהודים היתה אורה ושמחה וששון ויקר.
*
נאכמיטאג איז דער רבי ערשינען אין היכל בית המדרש הגדול למשתה ושמחה, צו פראווענען דעם דערהויבענעם שלחן הטהור "משתה היין" לכבוד יום הפורים, די טיש איז אריבער מיט א געוואלדיגע שמחה והתעוררות צוזאמען געמישט פון געוויין און פרייד מיט א התרוממות הנפש ושמחה וחדוה עילאה, ווען במשך לאנגע שעה'ן האט מען געזינגען און געשפרינגען לעבעדיגע ניגוני שמחה וניגוני פורים אנגעפירט דורך די מקהלות המנגנים בחצרות קדשינו בשמחה ובצהלה ובתוף ובכינור.
דער רבי האט זיך געוואשן און בוצע געווען על הפת, דערנאך געגעסן פון די פיש, ארום געשיקט שיריים, נאך א לענגערע צייט ניגוני שמחה האט דער רבי געמאכט א בורא פרי הגפן וכטוב לב המלך ביין האט דער רבי געוואונטשן לחיים פאר אלע תלמידים וחסידים בגילופין, וכולם פה אחד האט די עולם אנגעפאנגען צוזאמען אין באגלייטונג פון די כלי השיר דעם באקאנטן ניגון 'והריקותי לכם ברכה עד בלי די, עד שיבלו שפתותיכם מלומר די', און מ'האט ווייטער ממשיך געווען מיט די ניגוני שמחה וריקודין.
דערנאך האט מען אנגעפאנגען מיט די ווארימע ניגוני התעוררות כנהוג בחצרות קדשינו, ווי מ'האט פאר א לענגערע צייט געזינגען צווישן אנדערע די ניגונים 'למנצח על אילת השחר וכו', 'זה קלי וכו', 'עוד יזכור לנו', 'אלקה דיליה', 'להתוודע ולהגלות', 'מדת הרחמים עלינו התגלגלי וכו', און נאך ניגוני ימים נוראים.
בפרט האט יעדער איינער מיטגעזינגען די באקאנטע 'פארוואס דרייפוס קומט דאס דיר, ווייל דו ביסט א איד', און די הייליגע ניגון פון רבינו הסב"ק זי"ע, 'כי לא יהי' לעולם אפילה, עוד יזרח לנו במהרה', 'עס וועט נישט אייביג פינסטער זיין, עס וועט שוין שטענדיג לעכטיג זיין', און מוה"ר יושע יצחק גרינוואלד הי"ו האט עס פארגעזינגן אויפן אונגארישן שפראך, מיטן נוסח וויאזוי רבינו הסב"ק זי"ע פלעגט דאס פארצוזינגן בעצם יום הפורים מיט גרויס התעוררות.
הרה"ג ר' חיים ברוך יודא לייפער שליט"א האט מיט התרגשות דערמאנט די צייט ווען כ"ק מרן רביה"ק זי"ע האט געטוישט די ווערטער פון דעם ניגון, וואס דאס איז טאקע געווען אין אזא יאר ווי דאס יאר, ווען פורים איז אויסגעפאלן אין א 'ערב שבת קודש', און ביים משתה יין טיש עש"ק נאכמיטאג האט רבינו הקדוש זי"ע שטיל געמאכט אינמיטן זינגן, און אויסגערופן אז מען זאל מער נישט זינגן 'עס וועט נאך אמאל לעכטיג זיין', נאר 'עס וועט שוין שטענדיג לעכטיג זיין'. מען האט איבערגעזינגן די ניגון עטליכע מאל, און די גאנצע ציבור איז אריינגעשלעפט געווארן אין א העכערע גייסט, איינרייסנדיג אויפן גאולה השלימה בקרוב.
דערנאך האט הרה"ג ר' חיים ברוך שליט"א ווי יאר יערליך פארגעזינגען די הייליגע ניגונים 'רבוש"ע לאמיר מאכן א בייט' און 'לאמיר דערציילן די מעלות פון אידישע קינדער', און די מקהלות המנגנים האבן ווייטער ממשיך געווען צו זינגען דעם ניגון 'להתודע ולהגלות כי הוא מלך על כל הארץ', 'כי השם הוא האלקים אין עוד מלבדו', און נאך.
בדחילו ורחימו האט זיך דער רבי אויפגעשטעלט פארצוזאגן די מזמורים ופיוטים כנהוג בקול חוצב און דער עולם האט נאכגעזאגט מיט א התעוררות פסוק בפסוק, דעם 'לדוד מזמור', 'ידיד נפש', 'אדון הכל', 'הלל הגדול', 'הושענה' און 'מזמור לדוד הבו לה''.
תיכף דערנאך האט די גאנצע ציבור אויסגעבראכן אין ריקודין עילאין 'תמחה את זכר עמלק מתחת השמים לא תשכח, לשנה הבאה בירושלים', ווען דער רבי האט בעבודת קדשו געטאנצן אויפן פלאץ מיט גרויס התעוררות און דביקות, און די גאנצע ציבור הייבט זיך אין די לופטן און מעקט אויס די יצר הרע פון זיך און פון די גאנצע וועלט.
דערנאך האט מען געזינגן שושנת יעקב, און מ'האט מכבד געווען מיט שיר המעלות הב' שמואל הערש טעללער ני"ו, ברהמ"ז על הכוס הרה"ח ר' מרדכי מאיר הכהן לאנדאוי הי"ו פון וומסב"ג.
נאכן בענטשן האט מען ארויסבאגלייט דעם רבי'ן מיטן ניגון 'ימים על ימי מלך תוסיף'.
שבת קודש פר' תשא – שושן פורים
פארן זמן הדלה"נ איז דער רבי אריינגעקומען אין ביהמ"ד הגדול, געצינדן דעם נר תמיד לע"נ רבינו הקדוש זי"ע און די נרות שבת, און דערנאך געזאגט שיר השירים.
צו תפילת מנחה איז צוגעגאנגען כ"ק אדמו"ר מ'ספינקא שליט"א, דער רבי איז צוגעגאנגען צו קבלת שבת, נאכן דאווענען איז דער ציבור אריבער דעם רבי'ן וואונטשן 'א גוט שבת'.
קורץ נאכן דאווענען איז דער רבי אריינגעקומען צום שלחן הטהור אינאיינעם מיט תלמידי ישיבה גדולה ואורחים החשובים, בהיכל הטישן. מיט הגבהת הכוס צו קידוש איז מכובד געווארן הרה"ח ר' הערש אלימלך שווארץ הי"ו פון בארא פארק.
מיט די זמירות זענען מכובד געווארן אב"ד ראדאשיץ שליט"א פון קרית יואל, הרה"צ רבי אברהם יודא סג"ל שליט"א, מו"ה אשר אנשיל בערגער הי"ו פון קרית יואל יו"ר האיחוד, מו"ה ישעי' שטערן הי"ו מאנטריאל, מוה"ר יצחק שלמה בראדי הי"ו פון מאנסי.
דער רבי האט פארגעלערנט בספה"ק נועם אלימלך, און דערנאך ממשיך געווען בדברות קודש.
דער רבי האט געבענטשט ברהמ"ז על הכוס, הגבהת הכוס מו"ה פנחס מרדכי יודא קליין הי"ו, שיר המעלות הב' אלימלך זכרי' סאקס ני"ו, שבח נותנים מוה"ר יואל סג"ל שווארץ הי"ו פון וומסב"ג.
נאכן טיש האבן די בחורים אהיימבאגלייט און נאכגעזאגט דברי תורה אויפן וועג, אנקומענדיג פארנט פון ביתו נאוה קודש האט דער רבי געוואונטשן א גוט שבת פאר כל הקהל הקודש.
*
שבת אינדערפרי האט דער רבי פארגעזאגט ספר תהלים ביים עמוד כנהוג, צו פסוקי דזמרה איז צוגעגאנגען הרה"ח ר' פנחס ארי' סג"ל קרויס הי"ו לרגל די יארצייט פון אביו הרה"ח ר' אשר ענזיל ז"ל, שחרית האט געדאווענט מוה"ר אשר לעמיל פעלבערבוים הי"ו שו"ב לרגל די יארצייט פון אמו ע"ה.
די עליות האבן עולה געווען: כהן מו"ה נפתלי צבי מענדל לאנדאוי הי"ו, דער רבי האט געגעבן די נאמען לבתו הנולד לו למזל טוב, לוי הרה"ג ר' נחמי' צבי חיים סג"ל קרויס שליט"א, שלישי מוה"ר אשר לעמיל פעלבערבוים הי"ו שו"ב, רביעי מוה"ר יושע יצחק גרינוואלד הי"ו, חמישי מוה"ר שמואל לייב פעלבערבוים הי"ו, ששי הרה"ח ר' יעקב זוסמאן הי"ו משב"ק, שביעי הרה"ג ר' אברהם שלמה פאפלאנאש שליט"א, הוספות: החתן זיידא ישראל חיים ראטטענבערג ני"ו, העסקן מו"ה מרדכי הערשקאוויטש הי"ו לרגל הולדת בנו למז"ט, מו"ה דוד יודא מערמעלשטיין הי"ו, דער רבי האט געגעבן די נאמען לבתו הנולד לו למזל טוב, אחרון הרה"ח ר' יעקב שמואל סג"ל קרויס הי"ו. פאר מפטיר האט דער רבי געמאכט די מי שברך לחולי ישראל, דער רבי האט עולה געווען מפטיר. הגבה הרה"ח ר' הערש אלימלך שווארץ הי"ו, גלילה מוה"ר יצחק אייזיק מערמעלשטיין הי"ו פון קרית יואל.
צו מוסף איז צוגעגאנגען מוה"ר יושע יצחק גרינוואלד הי"ו לרגל די יארצייט פון אמו ע"ה. פתיחה צו אנעים זמירות מוה"ר יהוסף צבי ראטטענבערג הי"ו פון קרית יואל.
*
נאכן דאווענען איז דער רבי אריינגעקומען צום שלחן הטהור אינאיינעם מיט תלמידי ישיבה גדולה ואורחים החשובים, מיט הגבהת הכוס צו קידוש איז מכובד געווארן מו"ה יצחק שמואל שווארץ הי"ו פון קרית יואל.
אז ביום השביעי מוה"ר משה דוד יאקאבאוויטש הי"ו פון בארא פארק, ברהמ"ז על הכוס האט דער רבי מכבד געווען אב"ד ראדאשיץ שליט"א. שיר המעלות הב' שמואל דוב יאקאבאוויטש ני"ו פון בארא פארק.
נאכן בענטשן האט דער רבי געטאנצן מיט החתן מרדכי ראטטענשטיין ני"ו תלמיד ישיבתינו הק', וועלכע האט חתונה אין די קומענדיגע וואכן אין ניו יארק, און דערנאך מיטן מחותן מוה"ר ישראל יעקב הכהן לאנדאוי הי"ו פון מאנסי, דערנאך אנגעוואונטשן ברכות לרוב.
נאכן טיש האבן די בחורים אהיימבאגלייט און נאכגעזאגט דברי תורה אויפן וועג. אנקומענדיג אהיים האט דער רבי געוואונטשן א גוט שבת.
*
שבת נאכמיטאג איז צוגעגאנגען צו תפילת מנחה מוה"ר אשר לעמיל פעלבערבוים הי"ו שו"ב, די עליות האבן עולה געווען לוי הרה"ח ר' פנחס ארי' סג"ל קרויס הי"ו, שלישי הרה"ח ר' נפתלי נחמי' ראטטענבערג הי"ו פון מאנסי, הגבה כ"ק אדמו"ר מ'ספינקא שליט"א, גלילה מוה"ר ישראל יעקב לאנדאוי הי"ו פון מאנסי.
קידוש ביי סעודה שלישית האט דער רבי מכבד געווען מוה"ר יושע יצחק גרינוואלד הי"ו. מיט די זמירות זענען מכובד געווארן: הרה"ח ר' שמואל משה מנחם סאנדעל הי"ו פון קרית יואל, מוה"ר אלי' סג"ל קרויס הי"ו חבר מקהלת מהנגנים דחצרות קדשינו, מוה"ר יצחק אייזיק מערמעלשטיין הי"ו פון קרית יואל, העסקן מו"ה מרדכי הערשקאוויטש הי"ו. שושנת יעקב מוה"ר יצחק אליעזר הכהן לאנדאוי הי"ו פון מאנסי.
ברהמ"ז על הכוס האט דער רבי מכבד געווען מוה"ר משה סג"ל ראטמאן הי"ו משב"ק, שיר המעלות הב' שמואל בער לייפער ני"ו פון קרית יואל. מיט די שבע ברכות פון החתן זיידא ישראל חיים ראטטענבערג ני"ו זענען מכובד געווארן די ערשטע 3 ברכות רבינו שליט"א, דערנאך אדמו"ר מ'זוטשקא קאראקאס שליט"א, ברכה אחריתא כ"ק אדמו"ר מ'ספינקא שליט"א.
דער רבי איז צוגעגאנגען צו תפילת מעריב, און דערנאך געמאכט הבדלה. הגבהת הכוס איז מכובד געווארן מוה"ר אביגדור דניאל סג"ל קרויס הי"ו פון וומסב"ג, די הבדלה האט געהאלטן מו"ה שמעון זילבער הי"ו פון בארא פארק. |
